In deze mijmering neem ik twee risico’s tegelijkertijd. Ik ga trachten ironisch te zijn, dat is altijd gevaarlijk en ik ga iets zeggen over godsdienst, en uitspraken over dingen waar je beter zou over zwijgen, raken zo snel een gevoelige snaar, dat je lezer al afhaakt nog voor je een kans hebt gekregen een half standpunt te verduidelijken. Maar nu kriebelt het te sterk mee te argumenteren over het belangrijkste zinnetje van voorbije zondag, uitgesproken in de basiliek van Grimbergen, een boogscheut van waar ik ooit nog gewoond heb. En dat bijbels zinnetje luidt: de vrouw is gehoorzaamheid aan de man verschuldigd.
Ik lees de meest verbazingwekkende reacties. Vooreerst: deze zin zou duiding nodig hebben. Sorry, maar dan moet elke zin uit de Bijbel duiding krijgen. Als daar zou staan (want zo goed ken ik de Bijbel nu ook weer niet en zo geef ik eindeloos ammunitie aan mijn tegenstanders): bemin God boven al, moet ik die dan niet letterlijk lezen? Mag ik die ‘duiden’ en toch stiekem mijn iPhone boven al beminnen? En zo zinnen moeten geduid worden, door wie dan? Door priesters, theologen, Rik Torfs of door Etienne Vermeersch? Niet door God, dat lijkt mij evident, want zijn woorden zullen we ook weer moeten duiden.
Een andere reactie: er staan zovele mooie andere zinnen in de Bijbel. Wat een verrassend inzicht. Een boek heeft eeuwenlang mensen geïnspireerd, er zijn helaas zelfs oorlogen in naam van dat boek gevoerd, tienduizenden hebben er hun gehele leven aan gewijd, er zijn zelfs faculteiten aan universiteiten voor opgericht en nog mooier, men heeft zelfs in naam van dat boek andere boeken (met neem ik aan net iets te veel slechte zinnen) op de Index geplaatst. Ik mocht die alleszins in mijn jeugd niet lezen. En nu leer ik dat er ook mooie dingen in de Bijbel staan. Laten we het hopen… laten we hopen dat al die heidenen niet voor niets een kopje kleiner zijn gemaakt.
De reactie die ik had verwacht, maar die ik nog niet heb gelezen, is dat alles op een misverstand berust. Wanneer staat iemand recht die zegt dat in een populair Griekse vertaling van een Hebreeuwse tekst, die nadien naar het Latijn en dan naar de volkstaal is vertaald iets anders stond? Of was de oorspronkelijke zin in het Aramees? Ik fantaseer maar: de man is de vrouw volgzaamheid (niet: gehoorzaamheid!) verschuldigd; de vrouw en de man moeten zich genderneutraal gedragen; God houdt meer van vrouwen (hij is immers een man en draagt geen vreemd ondergoed) dan van mannen. Of misschien stond er in de originele versie nog iets anders, misschien iets over een Netflixserie met vele opstandige vrouwen. Ik ken onvoldoende volks Grieks om dit allemaal te checken. En, eerlijk gezegd, ik vertrouw ook geen talen die geen klinkers gebruiken bij hun spelling, wat volgens nog verder te duiden bronnen het geval zou zijn bij het oud-Hebreeuws. Wat een slecht voorbeeld voor onze jeugd, die volgens recente verontrustende berichten geen deftige zin meer op papier krijgt. Hoe zou dat in sms-taal klinken: de jeugd is de oudere gehoorzaamheid verschuldigd.? Ik vermoed dat ze zelfs het woord gehoorzaamheid, net als plicht van staat belachelijk ouderwets zouden vinden.