Het is opvallend stil in de Britse brexit-pers rond de paradox van Arrow. Nobelprijswinnaar Kenneth Arrow waarschuwde immers al in de jaren vijftig dat een democratie zichzelf vroeg of laat, onder bepaalde voorwaarden, kon blokkeren. Dit is nu telkens opnieuw gebeurd in het Brits parlement; misschien hadden economen uit Cambridge of Oxford hun landgenoten even kunnen verwittigen?
De basisslogan van de brexit-aanhangers is welbekend: take back control. Wat we zelf beslissen, doen we beter dan de bureaucraten van de E.U. Niet alleen waren de E.U.-onderhandelaars stukken professioneler dan de Britten die zich oeverloos belachelijk hebben gemaakt, maar in hun parlement zijn ze met de ogen open in de Arrow-paradox gelopen. Moeten ze fier op zijn.
Veronderstel dat er drie min of meer gelijkwaardige groepen zijn in een parlement. Elke groep is consequent en consistent in zijn voorkeur rond drie alternatieven
Groep 1: A boven B, B boven C, en dus A boven C
Groep 2 : A en C boven B; C boven A
Groep 3 : B boven A en C; C boven A
Het parlement verkiest nu : A boven B, B boven C maar… ook C boven A.
Dat is natuurlijk wat permanent in het Brits parlement is gebeurd
Laten we dat nu even invullen
A: harde brexit zonder referendum
B : eerst een tweede referendum
C: een zachte brexit gevolgd door referendum
Harde Brexiters, willen ten allen prijze een zachte brexit vermijden en verkiezen A boven B, B boven C en uiteraard A boven C
De meeste andere, gematigde May- conservatieven willen vooral een tweede referendum vermijden en kiezen A boven B, uiteraard C boven B, maar ook C boven A (zij hebben liever een zachte dan een harde brexit)
Labour, Schotten en LibDems willen vooral een tweede referendum en willen een harde brexit vermijden, zij verkiezen uiteraard B boven A en C boven A maar ook B boven C
Het parlement stemt over de drie keuzes. A of B, B of C, A of C. Bij de eerste stemming beslist het parlement met 2/3 meerderheid: harde brexit zonder referendum; bij de tweede stemming kiest het parlement met ongeveer een zelfde meerderheid: eerst een tweede referendum; de derde maal verkiest het parlement een zachte brexit, gevolgd door een referendum. De regering kan dit uiteraard niet uitvoeren. Het enige wat nog rest is dat John Bercow nog wat harder roept: Order, order, let’s call Kenneth Arrow. Helaas is de man twee jaar geleden overleden.