Maanden geleden al leerde ik van een Amerikaanse expert dat niet het vaccin het probleem zou zijn, maar wel vaccinatie. Ik maakte die slogan snel tot de mijne. Ook ik dacht toen aan een te sterke anti-vaxers-beweging, of een falende overheid. Maar natuurlijk was ik ook weer geïndoctrineerd (net zoals u overigens). Het grote probleem ligt blijkbaar waar niemand het verwachtte: falende productieprocessen bij Big Pharma. Wie had dat nu gedacht? Het is toch de overheid die nooit de oplossing is, altijd het probleem. Ondernemers, vrije markt, bedrijven… die zorgen voor oplossingen. Politici, journalisten en bloggers voor (pseudo)problemen.
Ik heb het superkritische boek ‘Ontwaak! Kom uit uw neoliberale sluimer’ van Ewald Engelen gelezen. Die beweert dat de politici, verkocht aan het neoliberalisme, heel graag het debat voeren over culturele aangelegenheden zoals Zwarte Piet en het lot van mensen die zich een beetje man en een beetje vrouw voelen, om de aandacht weg te houden van de machtsverhoudingen gebaseerd op kapitalisme. Engelen heeft mij toch wat doen ontwaken; pagina’s lang heb ik kunnen lezen, horen en zien hoe een interview in Humo met twee anti-vaxers alle aandacht naar zich toe zoog. De VRT-ombudsman moeide er zich mee. Het overzicht van de binnenlandse pers besteedde er aandacht aan. Kortom, wat echt belangrijk is, zijn culturele aangelegenheden-in-de brede-betekenis-van-het-woord, de vraag of we een standbeeld mogen bekladden, bij carnaval lelijke Joodse poppen mogen tonen, en of er nu aparte toiletten mogen komen voor… vul zelf maar in. Maar falende productieprocessen? Geen lezers voor.
De achterstand van Big Pharma werd snel afgedaan als een vuil kapitalistisch spelletje. Einde verhaal. Maar dat is het blijkbaar niet. Er is iets anders aan de hand, dat lijkt mij nu toch wel duidelijk. Een complexiteitsprobleem? Een schaalprobleem? Waarschijnlijk wel, als Volvo 50 000 auto’s kan maken in één plant, kunnen zij er dan probleemloos 500 000 maken in tien fabrieken, op eenvoudige vraag van hun CEO? Of is ‘meer dan toch anders’? Vervelend is natuurlijk dat management verondersteld wordt mijn expertise te zijn en dat net als de virologen (en burgemeesters) klagen over onbetrouwbare data, ik geen journalistieke betrouwbare verslagen krijg van de exacte redenen van al die vertragingen. Als mijn bakker voor mijn groot feest belooft 500 pistolets te leveren zondag om 11 uur en hij kan er maar 200 leveren maandag om 12 uur, dan ‘klopt’ er iets niet. En dan wil ik weten wat er echt aan de hand is. Want ik heb de week nadien nog zo’n feest en op 21 juli heb ik 1000 pistolets nodig.
En ik heb van Ewald Engelen geleerd dat journalisten -gemiddeld genomen natuurlijk- veel beter geschoold zijn in cultuur, identiteit, Plato of geschiedenis dan in economie. Dat boeit hen ook minder. En voor mij is het dan wrang en grappig tegelijkertijd dat ze nog minder geboeid zijn door mijn vakgebied, management. Want management is geen toegepaste economie, of toegepaste psychologie. Oh ja, de menselijke kant, dat wel, burnout en zo, maar het vakgebied zelf? Wie zijn de grote denkers geweest, wat zijn de belangrijkste modellen, wat is het verschil tussen ondernemen, economie en management? Onbelangrijk natuurlijk als er zoveel discriminatie is op basis van geslacht, seksuele voorkeur, ras, woonplaats en opleidingsniveau. En zo staat mijn weekendkrant vol met verhalen uit de ‘sociale studies’, de rol van low & high culture, diepe, nieuwe, of valse belangenconflicten maar ik vind nergens een diepgravend dossier dat mij netjes uitlegt waarom Big Pharma de vertragingen, woordbreuken en knoeiboelen opstapelt. Neen, journalisten zijn bitter weinig geboeid door management, laat staan door productiebeheer, kwaliteitszorg, operations management, supply chain management en nog andere onderwerpen die onder andere door wijlen professor Roland Van Dierdonck werden gedoceerd.
Het is maatschappelijk overduidelijk veel belangrijker dat iedereen zich nu een eigen opinie kan vormen over de vraag of de laatste roman van Lize Spit eerder plot- dan wel personage gedreven is, of ze niet een tikkeltje overdreven heeft met haar spanningsboog en wel de juiste metaforen hanteert dan dat we allemaal grondig zouden geïnformeerd zijn hoe zo’n bedrijf echt gemanaged wordt. We zijn wel geïnformeerd over alles wat van dicht en ver te maken heeft met het virus, maar over de manier waarop honderden miljoenen vaccins worden gemaakt, verpakt, vervoerd enzovoort en de onoverzichtelijke problemen die daar komen bij kijken, de blunders die gemaakt worden als men niet ten volle aanvaardt ‘more is different’, dat is allemaal bijzaak. En trouwens zo lang als er geen klaarheid komt over het schokkende feit of een politicus die een verplaatsing maakt naar Parijs dit als essentieel mag beschouwen, heeft het geen zin ons te laten informeren over het management van het allerbelangrijkste productieproces van het moment. Laten we vooral niet meedrijven op de waan van de dag en ons concentreren op de derde roman van Lize Spit. Wanneer mogen we die verwachten?