Benjamin Spock was misschien wel de meest invloedrijke kinderdokter aller tijden. En met roem kwamen misverstanden en fake news. Hij pleitte om een baby niet nodeloos te laten wenen in de nacht. Waarom zou je de baby niet mogen troosten? Misschien heeft het honger? In een minimum aan tijd werd hij de kinderlokker van de vergeeflijkheid genoemd, hij zou pleiten om een kind nooit te frustreren. Hij zou op zijn eentje gezorgd hebben voor een generatie verwende snotapen, non-frustration children, want frustratratie is slecht voor de gezondheid van het kind. Dat is uiteraard larie en apekool, op zijn eentje lukte dat zeker niet, en bovendien waren Spocks adviezen onderbouwd en zeker niet eenzijdig. Toch is bij mij de notie ‘non-frustration children’ blijven hangen en aan rotverwende jochies denk ik als ik zie hoe sommige mensen reageren op de huidige ontberingen.
Ik weet het, leuk is anders. En in deze bijdrage wil ik niet ontkennen dat de meest kwetsbare groepen zwaar getroffen zijn, dat wie tegenslag heeft, diep lijden ervaart. Dit is geen speeltijd en wat we moeten doen is geen walk in the park. En, nogmaals, voor velen zijn dit dramatische en traumatische tijden. Ik denk gewoon aan de vreselijke omstandigheden waarin duizenden afscheid nemen van het leven.
Ik heb het wel over de mensen, ook 65 plussers, die dringend op reis moeten, liefst op ski-vakantie, gezellig moeten gaan shoppen, kerstbomen willen verbranden, geen mondkapjes willen dragen en gezellig in kleine ruimtes God willen danken voor het virus. Ik ben persoonlijk blij dat ik deze frustrende tijden niet moet meemaken nu ik zelf al veel boeiende dingen (maar weinige zo ‘boeiend’ als deze pandemie) heb mogen ervaren, en voel mee met de jeugd die niet op reis kan, niet naar festivals, of gewoon niet samen kan chillen met leeftijdsgenoten. Toch is mijn meevoelen wat ambivalent; hun grootvaders mochten tot twee jaar in weinig gezellige omstandigheden het vaderland dienen; veel chillen, reizen of tapas eten was daar ook niet bij. Hun moeders mochten de deur niet uit. Velen waren maandenland van huis om in harde omstandigheden weinig geld te verdienen.
Maakt dat de frustratie van al die non-frustration children minder zwaar? Neen, maar we herhalen toch altijd tegen elkaar dat leren relativeren de beste remedie is tegen stress. Ik heb mij als kind nog eindeloos verveeld. En nu geen ogenblik, ook al ben ik al maandenlang in lockdown. Of ik het leuk vind dat ik mijn kleinkinderen niet kan zien? Dat ik niet even naar Londen kan? Of ik het leuk vind dat ik de trein zomaar nemen om naar de tentoonstelling over Lichtenstein in Mons te gaan (ik heb nog gratis treintickets aha) niet verantwoord én ook niet ontspannend vind? Let op, ik vergelijk mijn ‘kleine’ frustraties (letterlijk maandenlang alleen zijn, zonder knuffel, zonder babbel bij een kop koffie of glas wijn, zonder een nieuw restaurant te verkennen met een vriendin) in de verste verte niet met het diepe menselijke lijden, de angst, de pijn, de financiële problemen van zovele anderen. Ik weet het, mijn pensioen (verworven na een loopbaan van hard labeur, oei, even medelijden opwekken, werkt dat? net nu ik zozeer zou kunnen profiteren van het leven, wat een dramatisch oneerlijkheid, de klok tikt voor mij weg, en van deze zinnen geloof ik zelf geen zier) loopt gewoon verder, ik moet niets inleveren, ook al geef ik nauwelijks iets uit.
Maar als ik zien hoe andere mensen die in analoge situaties leven zich wentelen in zelfbeklag, hoe ze het ‘recht’ hebben op reis te gaan, samen met vrienden te tafelen, aan fun shopping te doen, en lockdown parties bij te wonen, dan denk ik dat we het begrip ‘recht’ misschien toch even anders moeten formuleren. We hebben het recht om te overleven en bespaard te worden van bittere ellende. En telkens we dat onrechtstreeks veroorzaken door dingen te doen waarvan we wel weten dat ze niet ‘deugen’, ontnemen we tien dagen later dat recht aan iemand anders. Met die heb ik wél medelijden, niet met diegenen die de nieuwste netflix film, de betere roman, het leuke gezelschapsspel of het zelfgebakken brood maar niks vinden. Gedraag je niet als verwende kinderen. Maar als auteur van de bestseller ‘zelfzorg’, pleit ik wel om plannen te maken om nu goed te beseffen wat je echt nodig hebt, wat je het meeste mist en dan te kijken hoe die je dat best over laten we zeggen zes maanden, ja misschien zelfs een vol ‘verloren ‘ jaar, rustig wel kan realiseren. En besef vooral dat je voorouders waarschijnlijk veel meer dan één jaar hebben opgeofferd om mogelijk te maken waar we nu samen heimwee naar hebben. Ik zal hier dan zeker verslag uitbrengen van mijn eerste veilige trip naar Londen. Met of zonder no deal brexit.