De Angelsaksische media houden steeds meer rekening met een schokkende democratische crisis als de winnaar van de presidentsverkiezingen niet glashelder gekend is, de dag van de verkiezingen zelf of heel snel erna.
Grondoorzaak: het legalistische aspect van de Amerikaanse samenleving. Rechters hebben er daadwerkelijke macht, worden verkozen, komen tussen bij verkiezingen, etc. En goed nieuws voor alle Trump fans: als president heeft hij veel meer wapens in de hand dan een kandidaat. Anti-Trumpers dromen ervan te zien hoe een militaire escorte Trump uit het Witte Huis begeleidt op 22 januari, maar zo’n vaart zal het niet lopen. Trump-fans beseffen steeds beter dat Trump allerlei middelen kan inzetten om de verkiezingen verdacht te maken, processen te voeren, militairen in te zetten, uitslagen die laat binnenkomen ongeldig te laten verklaren en vele, vele andere middelen, meestal volkomen ondemocratisch, vaak onwettelijk, maar als Trump op die manier herverkozen wordt, zal het proces tegen hem of de Republikeinen toch wel zijn onschuld bewijzen (iets exacter: men zal niet echt zijn schuld kunnen of willen bewijzen).
Globaal genomen is de Amerikaanse wetgeving wel duidelijk wat er moet gebeuren als een president zijn nederlaag niet erkent, er zijn wel wat noodprocedures, maar geen enkel scenario voorzag een Trump in het Witte Huis die ronduit zijn voeten zou kunnen vegen aan alle democratische geplogenheden, en hierbij gesteund wordt door tientallen miljoenen kiezers en enkele populaire zenders, bloggers en influencers. Er zal geen consensus zijn in de Amerikaanse samenleving dat een ‘gestoorde’ persoon weigert op te stappen. Neen, men zal spreken over diefstal, samenzwering, heksenjacht, vervalsing, verraad en nog tientallen andere conflictbevorderende omschrijvingen.
Scenario 1: Biden wint ‘objectief’ afgetekend, meer dan verwacht. Hij wint vooral Texas met een mooie marge, en dat is bekend de avond of nacht zelf. Dat is zowat het enige scenario waarbij je een relatieve kalmte krijgt. Trump legt zich neer bij de overmacht. Biden wordt president; de republikeinen hebben de bui voelen hangen, hebben Trump opgegeven en ervoor gezorgd dat de senaat in hun handen blijft. Zo kunnen ze president Biden blokkeren.
Scenario 2: Biden wint ‘objectief’ met voldoende marge. Democraten zullen massaal per brief stemmen en de republikeinen in persoon. In sommige staten zullen daardoor de democratische stemmen vele uren, dagen (of zelfs weken?) later gekend zijn. Aanvankelijk lijkt Trump op een herhaling van 2016 af te stevenen, hij wint swing state na swing state. Maar dan komt er een ‘blue shift’: de democratische stemmen komen binnen. Trump zal niet aarzelen zodra hij in voldoende swing states de absolute meerderheid heeft gehaald, zichzelf tot overwinnaar uit te roepen en alle nieuwe stemmen uit te roepen als vervalsingen door slechte verliezers. Sommige gouverneurs besluiten niet te wachten en verklaren in hun staat Trump de winnaar. Dat spelletje herhaalt zich op verschillende niveaus. Democraten eisen dat ALLE stemmen geteld worden, en democratische gouverneurs keuren bijvoorbeeld de resultaten in hun staat niet goed, om het geheel dramatisch te vertragen, etc. In sommige scenario’s kennen sommige staten dan twee groepen kiesmannen. Eentje die beweert namens de staat te spreken en de andere groep ook. Er is geen meerderheid voor een nieuwe president, en zo wordt de gehate voorzitster van het parlement Nancy Pelosi president. Trump weigert het Witte Huis te verlaten, hierbij enthousiast aangemoedigd door zowat alle Trump-stemmers. Dit is een complot om Pelosi president te maken!
Scenario 3 : Biden en Trump lopen ‘objectief’ gelijk, zeker qua kiesmannen. Zie scenario 2, maar dan tien keer erger. In minstens vijftien staten worden de uitslagen op alle niveaus gecontesteerd, de aanhangers schuwen het geweld niet. Het hooggerechtshof weigert tussen te komen, behalve voor een aantal punctuele discussies. Het land stort zich in een crisis en heeft geen mechanismen meer om zich te verzoenen. Een schouwspel zonder voorgaande in de geschiedenis van de democratie. Niemand weet hoe dit moet opgelost worden. Men kijkt naar het leger, dat vanaf 22 januari niet meer onder het bevel van de vorige president staat. Daar is de grondwet superduidelijk over. Niemand kan ‘stoemelings’ president worden (of blijven).
Scenario 4 : Trump wint ‘objectief’ het kiescollege, maar verliest met grote marge de popular vote. Dan komen de democraten gewelddadig op straat. Het systeem is vertekend. Trump zet ordetroepen in. Maandenlange protesten, met doden, oproerpolitie, aanslagen. Maar Trump blijft president.
Scenario 5: Trump wint de popular vote en het kiescollege. Opiniepeilers plegen zelfmoord. Democraten willen dit niet begrijpen. Nooit lag Trump voor, en plots op één dag, draait alles, in zowat alle staten (anders wint hij nooit de popular vote). Minstens één samenzweringstheorie wordt door zowat alle democraten geloofd en ze handelen uiterst gewelddadig. Het onderzoek (een nieuwe witch hunt) sleept eindeloos aan. Trump blijft president, en beschuldigt de democraten van landsverraad.
De meeste experts voorspellen een variante op scenario 2. Maar een aantal Trump-experts stellen dat je de man niet mag demoniseren. Als zou blijken dat hij verliest zal hij verbaal wel erg van leer trekken, maar in zijn gedrag wel correct zijn en vertrekken.