Ik heb net Madame Bovary van Gustave Flaubert gelezen. Na drie jaar overal te horen dat dit meesterwerk van de Franse literatuur zo knap in elkaar steekt, moest ik er ooit toch zelf eens aan beginnen. Terecht heb ik het in het Frans gelezen. Flauberts taalgebruik is meesterlijk. Denk maar aan zinnetjes als: Et que la parole humaine est comme un chaudron fêlé où nous battons des mélodies à faire danser les ours, quand on voudrait attendrir les étoiles (Het woord van de mens is als een gebarsten ketel waarop je een wijsje tromt dat nog net een beer aan het dansen krijgt, terwijl je de sterren zou willen ontroeren)
Ik beschikte over een Franse én Nederlandstalige versie op papier en ook een Franstalige op Kindle, waar je eenvoudig op het woord tikt om een (Engelse!) vertaling te krijgen. Niet alle situaties waren immers even duidelijk voor iemand die voortdurend Engels of Nederlands leest. Merkt mevrouw Bovary echt op dat tijdens het diner vele dames hun handschoenen niet in hun glas hadden gestopt? (n’avaient pas mis leurs gants dans leur verre) Hier bleek na wat speurwerk mijn Frans mij niet in de steek te laten. ‘Echte’ dames dronken geen alcohol en om de obers te verwittigen, stopten ze wel degelijk hun handschoenen in het wijnglas.
Maar mijn Kindle rapporteerde zinnen als: par los angeles fente des parrements, of nog: on commença los angeles récitation des leçons. Na eindeloze speurtochten werd het mij duidelijk. L.A. (ook ‘la’ blijkbaar) wordt door de algoritmes van Kindle, ook bij Franse teksten, automatisch omgezet tot los angeles. 1020 maal om precies te zijn. Ik heb dan maar verder gelezen in de papieren versie, om beloond te worden met zinnen als: Et comme des grains de sable sous un coup de vent, ils tourbillonnaient dans la bouffée subtile du parfum qui se répandait sur son âme. Het is altijd leuk als de hoofdfiguur lijdt aan de kwaal van de romantische liefde, of aan, om Jan Brokken te citeren: de lust van de burgervrouw, die barst uit het strak aangeregen korstet van de burgermoraal.