Lessen uit de Britse parlementsverkiezingen

L

Wat een overwinning voor Boris Johnson. Verrassend zeggen velen, maar het stond echt in de sterren geschreven. De meeste peilingen gaven een voorsprong voor de Conservatieven van ongeveer 10%. Het resultaat is 11,4%. De meest betrouwbare opiniepeiling (diegene die de voorspelling baseert op districten, niet op nationale gemiddelden) had bijna perfect zo’n grote overwinning voorspelt. De pers houdt het liefst spannend en de andere partijen (en hun bevriende pers) floten heel dapper in het donker. Zo schreef een pro-remain krant enkele weken geleden: we moeten niet wanhopen, en toen meldde de journalist dat aan vier (ja ja vier) voorwaarden tegelijkertijd moest worden voldaan om de Tories te stoppen. Als bijvoorbeeld nu eens iedereen tactisch zou stemmen, ja ja, dat klopt als een bus. Maar waarom zou iemand die Labour én de Conservatieven haat en dus waarschijnlijk Lib Dems stemt, nu plots op een Labourkandidaat stemmen? De anti-Boris pers (het was boeiend om zien hoe de meeste Vlaamse media dat liedje graag meezongen) kondigden aan dat de verkiezingen ongemeen spannend zouden worden. Want de jeugd was massaal gemobiliseerd. Nu we de resultaten kennen, zie ik twee mogelijkheden: ofwel hebben vele jongeren ook voor Johnson gestemd, of… de nederlaag van Labour zou nog extremer geweest zijn.

De pers moest het hoe dan ook spannend houden. Er was een massale opkomst, er stonden eindeloze rijen aan de kiesbureaus. Dat kon er toch alleen maar op wijzen dat…. Welnu er waren 1,5% kiezers minder dan in 2017. 

Denk niet dat de Britten massaal ‘rechts’ hebben gestemd. De conservatieven halen even veel stemmen als Labour en Lib-Dem samen. Er stemden meer mensen op een partij die een tweede referendum wilde dan op de conservatieven. Door het unieke Britse kiessysteem zie je dat het Schotse SNP met 3,9% van de stemmen 48 zetels haalt, de Lib Dems boeken van alle partijen de  grootste vooruitgang in aantal stemmen maar met 11,5% verliezen ze een zetel en stranden op … 13.  Drie maal meer stemmen, bijna vier maal minder zetels.  Parlementaire democratie is geen ander woord voor ‘alle stemmen gelijk’. 

We kunnen enkele conclusies trekken

  1. Mensen stemmen voor clowns, leugenaars, manipulatoren. Wat voor vlees de Britten in de kuip hebben met Boris Johnson, weten ze maar al te goed. Toch stemmen ze massaal voor zijn partij. En… voor hem. In zijn kiesdistrict haalde hij een mooie overwinning, alhoewel ‘een bepaalde pers’ al wekenlang speculeerde dat hij de enige recente premier zou zijn die weggestemd werd. 
  2. Politieke handigheid helpt. From the same team that brought you brexit… nu een absolute comfortabele meerderheid. Politiek strateeg Dominic Cummings blijft de sterke man achter de schermen en Johnson zal hem inzake electorale strategie wel blindelings volgen. Toen ik voor het eerst ‘get brexit done’ hoorde, dacht ik: dat is handig gespeeld, Boris. Dat is wat de Britten nu willen, ze zijn het kotsbeu. En wat plaatste Jeremy Corbyn daartegenover?  Ik weet niet goed wat ik wil, maar onze maatschappij is onrechtvaardig. Dat laatste is uiteraard moeilijk tegen te spreken, maar zelfs mensen die dat heel goed beseften, en zelfs voelden,  wilden toch wel eerst dat vervelend brexitmonster van de baan. Bij vele ‘remainers’ werd dat belangrijker dan ‘NHS’ of andere probleemgebieden.  En wie toch kost wat kost brexit wilde stoppen, had een keuze, tussen Labour (misschien stoppen?) en de Lib Dems (zeker stoppen). 
  3. Alle bewondering voor Johnson, het politieke beest. Eerst voor ‘remain’ zijn, dan beseffen dat mocht het Britse volk voor brexit stemmen, er voor hem een mooie toekomst zou weggelegd zijn, want Cameron & Co zouden dan op de schop zitten. Vaststellen dat zijn tijd niet gekomen is en de extremen (de ERG-groep) mobiliseren om Theresa May een dikke pad in haar korf te leggen, en dan als de chaos maximaal is, als redder des vaderlands opduiken: ik ben de enige die het voor elkaar zal schoppen; dan de ERG-groep neutraliseren, alhoewel hij nog meer toegevingen deed dan May.  Als de chaos troef is, het geduld ten einde, verkiezingen uitlokken met een typische aanpak: stem voor mij en we gaan vooruit, stem voor de anderen en de chaos blijft duren.  Uiteraard is Johnson gediend door het eindeloos geknoei van Corbyn, veel te veel communistische accenten, anti-semitisme, en echt niet weten wat je wil bij het probleem waar de verkiezingen om draaien. Beter kan je door het lot niet gediend worden. Maar ja, Napoleon zei het al: het geluk staat aan de kant met de sterkste kanonnen. 
  4. Geen overloper, geen ‘independent’ raakte verkozen. De partij heerst. Johnson heeft veel partijgenoten uit de partij gestoten. Brutaal. Nu is hij almachtig geworden, en iedereen weet dat  hij geen seconde zal aarzelen om nieuwe rebellen zonder slag of stoot de deur te wijzen. En buiten de partij of als overloper zit je in de politieke woestijn. De Brit stemt voor een partij. Politiek is het spel om de macht, geen democratisch clubje. Hij speelt het spel perfect. Hij zal zich soms ver wagen, maar nadat hij op leugens is betrapt, op mishandeling van zijn partner, op dubbel spel, heeft niets daarvan zich tegen hem gekeerd, weet hij dat hij erg ver kan gaan, en toch nog ‘winnen’. Zijn tegenstanders zullen op niet veel mededogen moeten rekenen, en zijn bondgenoten kunnen rekenen op grote beloningen, tenzij hij vermoedt dat ze niet loyaal zijn. Loyaal, niet aan de partij of het conservatieve gedachtengoed, maar loyaal aan hem. Dat is de psychologie van een narcist. Dat is het personaliseren, ook zonder visie, van een politieke partij. Corbyn probeerde dat overigens ook bij Labour. Maar die is niet zo handig. 
  5. Aanvankelijk dacht de Britse pers (en ik ook) dat de kans op een soft brexit met deze uitslag spectaculair toenam.  Johnson heeft al ontzettend veel toegegeven en zal nog meer toegeven, en… hij zal er mee wegraken. Farage kan roepen en tieren: dit is niet de echte brexit, maar het volk kan blijkbaar slechts met één clown tegelijkertijd overweg en als entertainer is Farage slechts de schaduw van grootmeester Boris. Die zal een populistisch beleid voeren, in de hoop zo de macht van de conservatieven voor vele, vele jaren te betonneren, zeker voorbij de volgende verkiezingen. Vergeet niet dat na Thatcher… John Major nog bijna zeven jaar heeft stand gehouden. Pas dan was Labour rijp om Tony Blair op pad te sturen. Maar de facto blijkt hij toch korte metten te willen maken met brexit, en doet hij toch maar risicovolle beloftes. Hij kan het technisch nooit rond krijgen tegen december volgend jaar, maar misschien met wat redbull en nieuwe vleugels?
  6. Waar de pers nu al van smult is uiteraard het conflict met Schotland. Komt daar een tweede referendum? De Schotse messen worden geslepen. Zal Boris een Spaanse strategie volgen en alle protest in de kiem smoren? Als hij echt de handige politicus is, die hij zeker meent te zijn, zal hij ook dat varkentje wel wassen, desnoods door een rokje te dragen. 

Geef een reactie

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Rubrieken