De oliebedrijven sluiten. Wat een uitspraak van Joe Biden tijdens het laatste debat. Trump kon onmiddellijk aankondigen dat Biden op drie november de oliestaten mocht vergeten. Waaronder twee belangrijke strijdstaten: Pennsylvenia en Florida. En er is meer, naast de beurskoersen en de werkloosheid is de Amerikaan supergevoelig aan de prijs van een gallon benzine. Die zal bij de afbouw van de olie-industrie pijlsnel de hoogte in schieten. De Amerikanen zijn erg gehecht aan hun auto; afstanden zijn groot in de V.S. en de auto’s – denk aan de pick-ups – zijn er niet bepaald zuinig. Denk aan de gele hesjes in Frankrijk. De hardwerkende, weinig verdienende landbouwer of handelaar heeft zijn diesel nodig om grote afstanden af te legen. En de overheid sluit postkantoren, banken sluiten kleine filialen en de gele hesjes hebben die diesel echt nodig om niet in de armoede weg te zinken. Horror voor de gewone Amerikaan.
De republikeinen hebben lang moeten wachten op de voorspelde blunder van Sleepy Joe. Hier is hij dan. Bye Bye Joe? Four more years for Donald?
Het heeft uiteraard geen belang dat Joe Biden iets totaal anders heeft gezegd. Zijn woordvoerders waren er als de kippen bij om duidelijk te maken dat hij de subsidies voor de oliemaatschappijen wil stoppen en dat ook de VS de volgende decennia wel zullen moeten fossiele brandstoffen afbouwen, liefst aan een versneld tempo. Maar dergelijke nuances gaan verloren in een propaganda-oorlog. Het kwaad is geschied, de geest is uit de fles. Kan dit de strijd om het Witte Huis doen kantelen?
Even meedenken met de democraten. Trump heeft onze hulp niet nodig, die is op zijn eentje alleen al zo ‘smart’ dat hij wel opnieuw president wordt. Fake news blijft kleven, dat weten we ondertussen. De D-woordvoerders hebben snel gereageerd, volgens het boekje, zo hoort het. Vervolgens moeten ze proberen het onderwerp ver weg van de agenda te houden. De Dallas-strategie. Tot de jaren zeventig was Dallas een vieze gevaarlijke stad waar men vanuit grijze pakhuizen (er waren vooral zwart-wit beelden over de aanslag op Kenndey) presidenten doodschoot. Toen kwam er een feuilleton met mooie vrouwen, mercedessen, veel drank, knappe comboys, J.R. Ewing en geld door olie. DALLAS! Spreek m.a.w. over iets anders. Aan thema’s geen gebrek, per ‘blunder’ van Joe, zijn er tien bij Donald. Maar je moet wel de juiste kiezen en altijd op dezelfde nagel kloppen. Hierbij hebben de Democraten ‘geluk’ (sorry voor het cynische woord): de corona-besmettingen breken record na record in de VS. Je wordt daar dagelijks aan herinnerd in het straatbeeld, door de cijfers, door de persoonlijke angst. En Trump scoort zeer slecht op dat vlak. Dus: lange termijn gezondheid versus korte termijn economie, een thema dat bekend in de oren klinkt.
En de jongeren? Een lekker groen thema moet hen toch op grote schaal naar de democraten sturen? Uit analyse van de kiezers die al gestemd hebben, blijkt opnieuw dat jongeren massaal doen wat ze altijd doen: uitstellen. Zullen zij de dag zelf gaan stemmen? Of ook die dag het uur nog wat uitstellen tot.. het te laat is. En, zoals de republikeinen zeggen: dan gaan betogen tegen de uitslag van de verkiezingen. Hebt u al eens gekeken naar de ellenlange rijen Amerikanen die vervroegd aan het stemmen zijn? Al veel jongeren gezien?
Of moet ik ook hier nuanceren? Door Corona zijn vele jongeren thuis. Hun (groot)ouders moedigen hen blijkbaar toch wel aan te gaan stemmen. Uit een analyse per leeftijdsgroep in de strijdstaten zie je dat ze veel minder gaan stemmen dan andere leeftijdsgroepen, maar in vergelijking met 2016 toch wel zeven maal meer! In Michigan zelfs twintig maal meer. Trump won die staat met 0,23% of 10 000 stemmen verschil. Er zijn nu al 138 000 jongeren meer gaan stemmen dan in 2016, en relatief weinig jongeren (zowat 30 procent) stemmen op Trump.
De beelden van die ellenlange rijen raken mij wel, democratie moet je verdienen, en zovele amerikanen zijn bereid om daar uren voor in de rij te staan. Let op, die beelden zijn ook deel van een propaganda-machine. In vele staten verloopt het zoals bij ons op verkiezingsdag, nauwelijks aanschuiven, op heel korte tijd binnen en buiten. Maar dat is saaie televisie. Is het je ook opgevallen hoeveel zwarten aanschuiven? Ze worden vaak ook in close-up getoond. Juist, die ene persoon doet ons denken dat vooral zwarten massaal aan het stemmen zijn. De zwarte bevolking is 13,4% van de totale bevolking. Zij vormen een absolute (en zwaar gediscrimineerde) minderheid. De beelden hebben helemaal niet de bedoeling je objectief te informeren over vervroegd stemmen in de Verenigde Staten. De D-propaganda machine moet vooral voorbeelden tonen aan andere zwarten; woorden wekken, voorbeelden trekken. Hier kan dan de misleidende indruk ontstaan dat de Trump-aanhanger niet aan het stemmen is. Men toont nauwelijks rednecks zonder masker, wel niet-blanken met masker.
Uit analyses blijkt dat de oproep van Trump om niet vervroegd stemmen te goed gevolgd wordt… door de Republikeinen. De grote meerderheid van wie nu al stemt (persoonlijk of per brief) is Democraat. In zekere zin is het dan toch niet zo ongewoon om veel zwarten te zien. Zeker als je alleen beelden toont uit staten met een veel hoger percentage zwarten dan 13,4. Maar Trumps oproep kan zich tegen hem keren. Als de peilingen blijven tonen dat Trump een haast onoverbrugbare achterstand heeft, zullen velen, en dus vooral Republikeinen, thuis blijven op 3 november, zeker als het weer wat tegenzit, je af en toe eens hoest, misschien een beetje koorts hebt, of als je die ochtend op de radio hebt gehoord dat in jouw staat een nieuw record is gevestigd. De ultieme ironie zou natuurlijk zijn dat, zoals sommige weervoorspellers nu al beweren, Florida net die dag zal getroffen worden door een tropische storm. Als God zich echt moeit met de verkiezingen zal dat gebeuren.